زندگی نامه نایب چهارم ابوالحسن علی بن محمد سمری یا سیمری

اوچهارمین وآخرین نایب امام زمان است که به دستور آن حضرت توسط حسین بن روح به جانشینی وی منصوب شد وتا سال 329 مجموعا در حدود سه سال نیابت خاص آن حضرت را به عهده داشت. ابوالحسن در اصل اهل یکی از روستاهای اطراف بصره بود. بنا به نقل برخی از مورخان، بسیاری از اعضای خاندان او هم چون حسن ومحمد فرزندان اسماعیل بن صالح وعلی بن زیاد در بصره املاک زیادی داشتند. آنها نیمی از درآمد این املاک را وقف امام عسکری کرده بودند که آن حضرت همه ساله درآمد آن را دریافت وبا ایشان مکاتبه می کردند.

سال تولد وتاریخ طلوع زندگی او ذکر نشده است، فقط همین اندازه آمده است که وی از اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام بوده است. از آنجا که مدت سفارت ونیابت ایشان سه سال بوده است وی دراین مدت کوتاه فرصت فعالیت های گسترده ای مانند نواب قبلی نیافت. علاوه براین فضای که در دوره ایشان وجود داشته به شدت مالامال از خفقان واختناق بوده است حوادث به اندازه تیره وتار بود که یکی از مهمترین علل قطع سفارت پس از مرگ سمری همین بود که امام زمان تصمیم گرفت واسطه خود را از میان مردم قطع کند همان طور که مردم از آن حضرت قطع رابطه کرده اند.

درواقع مهمترین تحولی که در دوره سمری رخ داد، توقیعی از حضرت بقیه الله حاوی پیش گویی در باره مرگ قریب الوقوع این نایب بود که چند روز پیش از درگذشت وی مطرح شد. امام در این نامه مبارک سمری را از وصیت کردن بعد از خود به سفیر دیگر ممنوع می نماید. متن این توقیع، آغاز غیب کبری را وعده می دهد. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ* يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ السَّمُرِيَّ أَعْظَمَ اللَّهُ أَجْرَ إِخْوَانِكَ فِيكَ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ سِتَّةِ أَيَّامٍ فَاجْمَعْ أَمْرَكَ وَ لَا تُوصِ إِلَى أَحَدٍ فَيَقُومَ مَقَامَكَ بَعْدَ وَفَاتِكَ فَقَدْ وَقَعَتِ الْغَيْبَةُ التَّامَّةُ فَلَا ظُهُورَ إِلَّا بَعْدَ إِذْنِ اللَّهِ تَعَالَى ذِكْرُهُ وَ ذَلِكَ بَعْدَ طُولِ الْأَمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ امْتِلَاءِ الْأَرْضِ جَوْراً وَ سَيَأْتِي إِلَى شِيعَتِي مَنْ يَدَّعِي الْمُشَاهَدَةَ أَلَا فَمَنِ ادَّعَى الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْيَانِيِّ وَ الصَّيْحَةِ فَهُوَ كَذَّابٌ مُفْتَرٍ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.

بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم؛ اى علىّ بن محمّد سمرىّ! خداوند اجر برادرانت را در عزاى تو عظيم گرداند كه تو ظرف شش روز آينده خواهى مرد، پس خود را براى مرگ مهيّا كن و به احدى وصيّت مكن كه پس از وفات تو قائم مقام تو شود كه غيبت تامّه واقع شده و ظهورى نيست مگر پس از اذن خداى تعالى و آن پس از مدّتى طولانى و قساوت دلها و پر شدن زمين از ستم واقع خواهد شد.

و به زودى كسانى نزد شيعيان من آيند و ادّعاى مشاهده كنند، بدانيد هر كه پيش از خروج سفيانى و صيحه آسمانى ادّعاى رؤيت و مشاهده كند دروغگوى مفترى است، و لا حول و لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ العليّ العظيم.

این نامه آخرین خطابی است که از امام زمان علیه السلام از طریق نیابت خاصه بدست مردم رسیده است وآخرین ارتباط مستقیمی است که بین آن جناب ومردم در غیبت صغری برقرار شده است.

راوی می گوید مااز توقیع حضرت نسخه برداری کردیم واز خدمت سمری بیرون رفتیم، روز ششم بسوی او برگشتیم در حالی او را یافتیم که مشغول جان دادن بود، شخصی از او سئوال کرد که بعد از تو جانشین تو کیست؟ در جواب فرمود لله امر هو بالغه. خدارا فرمانی است که خود بدان رسیدگی خواهد کرد. همین جمله را گفت واز دنیا رفت. قبر وکیل چهارم نیز در بغداد است.